ستاره دنباله دار 3I/ATLAS با قطری حدود ۱۱ کیلومتر، به عنوان بزرگ‌ترین جرم فراخورشیدی کشف‌شده، نگاه‌ها را به خود جلب کرده است.
رصدخانه تازه‌فعال‌شده ورا سی. روبین موفق شده در تازه‌ترین تصاویر خود، بزرگ‌ترین جرم میان‌ستاره‌ای کشف‌شده تاکنون را شناسایی کند.
این جرم که ستاره دنباله دار 3I/ATLAS نام دارد، یک ستاره دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای است که قطر آن حدود ۱۱٫۲ کیلومتر تخمین زده شده؛ رقمی که آن را به بزرگ‌ترین شیء فراخورشیدی شناخته‌شده در تاریخ تبدیل می‌کند.
به گزارش لایو ساینس، این تصاویر حتی پیش از کشف رسمی دنباله‌دار گرفته شده‌اند و توانایی فوق‌العاده تلسکوپ جدید و رکوردشکن ورا روبین را به‌خوبی نشان می‌دهند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند این تلسکوپ در کشف اجرام فراخورشیدی آینده نقشی کلیدی خواهد داشت.
این دنباله‌دار نخستین بار در ۱ ژوئیه دیده شد، زمانی که با سرعتی حدود ۲۱۰ هزار کیلومتر در ساعت به سمت خورشید حرکت می‌کرد. تنها کمتر از ۲۴ ساعت بعد، ناسا تأیید کرد که این جرم سومین جرم میان‌ستاره‌ای کشف‌شده است؛ به این معنا که از یک منظومه دیگر خارج شده و در حال عبور از منظومه شمسی ماست.
شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد که این دنباله‌دار ممکن است بیش از سه میلیارد سال قدمت داشته باشد و اگر این فرضیه درست باشد، 3I/ATLAS قدیمی‌ترین دنباله‌دار کشف‌شده خواهد بود.
تا پیش از این فقط اندازه هاله اطراف این جرم که شامل یخ، غبار و گاز بود، مشخص شده بود که تا شعاع ۲۴ کیلومتر گسترش داشت. اما پژوهشی تازه که در ۱۷ ژوئیه در پایگاه arXiv منتشر شد، با تحلیل تصاویر آرشیوی از ۲۱ ژوئن، اندازه هسته یخی آن را تخمین زد: شعاع حدود ۵٫۶ کیلومتر و در مجموع قطری نزدیک به ۱۱ کیلومتر، با حاشیه خطای کمتر از یک کیلومتر.
پیش از این دو جرم میان‌ستاره‌ای دیگر شناسایی شده بودند: ۱I/’Oumuamua در سال ۲۰۱۷ با قطر حدود ۴۰۰ متر و ۲I/Borisov در سال ۲۰۱۹ با هسته‌ای یک کیلومتری. این مقایسه نشان می‌دهد که ۳I/ATLAS با اختلاف، بزرگ‌ترین جرم میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده است.
همچنین حجم فراوانی از غبار و یخ در اطراف این دنباله‌دار دیده شده که تأییدی دیگر بر طبیعی‌بودن منشأ آن است و ادعاهای مربوط به مصنوعی‌بودنش را کم‌رنگ می‌کند.
رصدخانه ورا روبین در شیلی با بزرگ‌ترین دوربین دیجیتال جهان، در آستانه آغاز پروژه‌ای ده‌ساله به نام «پیمایش میراثی فضا و زمان» (LSST) قرار دارد. تاکنون این تلسکوپ توانسته میلیون‌ها کهکشان و هزاران سیارک جدید را با دقتی بی‌سابقه ثبت کند.
پژوهشگران می‌گویند این رصدخانه احتمالا طی دهه آینده ده‌ها جرم میان‌ستاره‌ای دیگر را کشف خواهد کرد و می‌تواند درک بشر از دنیای بیرون منظومه شمسی را متحول کند. پیش‌بینی‌ها حتی از احتمال کشف ۵۰ جرم فراخورشیدی جدید در سال‌های آینده خبر می‌دهند.