جام باشگاه های جهان در سال 2025 برای نخستین بار با حضور ۳۲ تیم و میزبانی ایالات متحده، وارد فصلی تازه و هیجان‌انگیز خواهد شد.
نخستین دوره از جام جهانی باشگاه ها با فرمت تازه، تابستان سال ۲۰۲۵ در ایالات متحده آمریکا برگزار می‌شود؛ رقابتی بزرگ که با حضور ۳۲ تیم از سراسر جهان، شکل جدیدی از رقابت‌های باشگاهی را رقم خواهد زد. این تورنمنت بین‌المللی که زیر نظر فیفا برگزار می‌شود، از ۲۴ خرداد تا ۲۲ تیر ۱۴۰۴ ادامه خواهد داشت.
نسخه‌ای کاملاً تازه از این رقابت‌ها، جایگزین فرمت پیشین جام باشگاه‌ها شده که هر سال در زمستان و میان قهرمانان قاره‌ها برگزار می‌شد. اما حالا، با این ساختار توسعه‌یافته، جام جهانی باشگاه‌ها در قالبی شبیه به جام جهانی ملی برگزار می‌شود و به نقطه عطفی در تاریخ فوتبال باشگاهی تبدیل خواهد شد.
از ایده تا اجرا
ایده گسترش جام جهانی باشگاه‌ها نخستین‌بار در سال ۲۰۱۶ از سوی رئیس فیفا، جیانی اینفانتینو مطرح شد. او پیشنهاد داد که تعداد تیم‌ها به ۳۲ افزایش یابد و تورنمنت در تابستان برگزار شود تا تماشاگران بیشتری جذب کند و شرایط بهتری برای اسپانسرها و پخش‌کننده‌ها فراهم شود. قرار بود این تغییر از سال ۲۰۲۱ و به میزبانی چین اجرایی شود، اما دنیاگیری کرونا برنامه‌ریزی‌ها را به تعویق انداخت.
در نهایت، در ژوئن ۲۰۲۳ اعلام شد که ایالات متحده آمریکا میزبان نسخه افتتاحیه فرمت جدید خواهد بود؛ رویدادی که همزمان با آماده‌سازی این کشور برای میزبانی جام جهانی ملی ۲۰۲۶ نیز هست.
فرمت مسابقات: شبیه جام جهانی ملی
طبق اعلام فیفا، ۳۲ تیم حاضر در مسابقات ۲۰۲۵ در هشت گروه چهار تیمی قرار می‌گیرند. دو تیم برتر هر گروه به مرحله حذفی صعود می‌کنند. از مرحله یک‌هشتم نهایی، بازی‌ها به صورت تک‌حذفی ادامه می‌یابد و برخلاف جام جهانی ملی، خبری از دیدار رده‌بندی نخواهد بود.
جالب است که بیشتر بازی‌ها در ساحل شرقی آمریکا برگزار خواهند شد؛ تصمیمی که با هدف افزایش دسترسی مخاطبان اروپایی و جلوگیری از تداخل با مسابقات جام طلایی کونکاکاف گرفته شده است.
سهمیه‌بندی و راهیابی تیم‌ها
فیفا برای جام باشگاه های جهان ۲۰۲۵، سیستم جدیدی برای تعیین تیم‌های راه‌یافته از هر قاره در نظر گرفته است. اروپا (یوفا) با ۱۲ سهمیه، بیشترین تعداد تیم را خواهد داشت، در حالی که آمریکای جنوبی (کونمبول) با ۶ تیم در جایگاه دوم است. سه کنفدراسیون دیگر یعنی آسیا (AFC)، آفریقا (CAF) و کونکاکاف هر کدام ۴ سهمیه دارند و اقیانوسیه (OFC) و کشور میزبان نیز هر یک یک تیم به مسابقات خواهند فرستاد.
در این میان، قهرمانان چهار دوره اخیر رقابت‌های قاره‌ای به‌طور مستقیم سهمیه می‌گیرند. سایر تیم‌ها از طریق رده‌بندی باشگاهی چهار سال اخیر مشخص می‌شوند. این رتبه‌بندی در همه قاره‌ها به‌جز اروپا، بر اساس امتیازات عملکردی (برد، تساوی و صعود به مراحل بالاتر) تعیین می‌شود. برای اروپا، ضریب باشگاهی معروف یوفا به‌صورت استثنائی ملاک قرار گرفته است.
نگرانی‌ها و انتقادها
با وجود جذابیت‌های گسترده این تورنمنت تازه، گسترش آن با واکنش منفی برخی نهادها مانند اتحادیه جهانی بازیکنان (فیفپرو) و انجمن لیگ‌های حرفه‌ای مواجه شده است. منتقدان معتقدند اضافه شدن این رقابت سنگین، فشار مضاعفی بر بازیکنان وارد می‌کند و برنامه‌ریزی فصل باشگاهی را دچار آشفتگی خواهد کرد.
با این حال، فیفا امیدوار است جام باشگاه های جهان در فرمت جدید بتواند استاندارد تازه‌ای برای رقابت‌های باشگاهی تعریف کرده و به درآمدزایی بیشتر و رشد فوتبال در سطح جهانی کمک کند.