خاک جزیره هرمز ، یکی از شاخص‌ترین میراث طبیعی ایران، این روزها بار دیگر قربانی ناآگاهی گردشگران و بی‌توجهی به محیط زیست شده است.
در روزهای اخیر، انتشار تصاویری از گردشگرانی که مشغول جمع‌آوری خاک رنگی جزیره هرمز هستند، بار دیگر توجه‌ها را به سمت تخریب محیط زیست این منطقه جلب کرده است. در یکی از ویدئوها حتی جدالی میان گردشگران و مردم بومی بر سر ریختن خاک در بطری دیده می‌شود؛ موضوعی که موجی از واکنش‌ها را در فضای مجازی به راه انداخته و کاربران بسیاری خواهان پایان دادن به این رفتار آسیب‌زا شده‌اند.
جزیره هرمز با خاک‌های شگفت‌انگیز و رنگارنگش یکی از مقاصد جذاب گردشگری در جنوب کشور است. مسیر دریایی قشم به هرمز نیز مملو از رنگ‌هایی خاص چون قرمز، نقره‌ای، زرد و سفید است؛ رنگ‌هایی که برخی از گردشگران وسوسه می‌شوند تا تکه‌ای از آن را به عنوان سوغات با خود ببرند. البته ناگفته نماند که بعضی از ساکنان محلی نیز از فروش شیشه‌های حاوی خاک رنگی کسب درآمد می‌کنند.
اما این برداشت‌های ظاهراً کم‌اهمیت، در کنار عوامل طبیعی مانند فرسایش و کاهش بارندگی، طی سال‌ها چهره این جزیره را دگرگون کرده است. هرچند ممکن است جابه‌جایی مقدار کمی خاک توسط یک گردشگر بی‌ضرر به نظر برسد، اما کارشناسان محیط زیست هشدار می‌دهند که تولید هر سانتی‌متر از خاک جزیره ممکن است دهه‌ها زمان ببرد. این خاک نه‌تنها محصول ترکیب پیچیده‌ای از کانی‌ها و عناصر معدنی است، بلکه نقش مهمی در اکوسیستم ساحلی ایفا می‌کند.
از سوی دیگر، فرسایش طبیعی ناشی از بارش‌ها باعث حل شدن گنبدهای نمکی و ورود خاک به دریا می‌شود؛ فرآیندی که در طول میلیون‌ها سال رخ داده و طبیعت جزیره نیز با آن سازگار شده است. اما دخالت انسانی، به‌ویژه برداشت دستی و گسترده خاک، توازن طبیعی را به هم زده و روند فرسایش را تسریع کرده است.
در سال‌های گذشته، بخشدار هرمز بارها نسبت به خروج خاک از جزیره هشدار داده بود. موضوع فروش خاک نیز از زمان دولت یازدهم مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت در سال ۱۳۹۷، قانونی مبنی بر ممنوعیت برداشت و فروش خاک، به ویژه از جزایر خلیج فارس، به تصویب رسید.
اکنون با ادامه یافتن این رفتار ناآگاهانه، به نظر می‌رسد میراث طبیعی و بی‌نظیر جزیره هرمز بیش از هر زمان دیگری نیازمند مراقبت، آموزش و حفاظت جدی است.