مذاکرات میان نمایندگان روسیه و آمریکا که با هدف بررسی شرایط عادی‌سازی فعالیت سفارتخانه‌های دو کشور برگزار شده بود، پس از ۶ ساعت و نیم گفت‌وگو در استانبول به پایان رسید. این نشست، عصر پنجشنبه نهم اسفندماه ۱۴۰۳ به وقت تهران، در اقامتگاه سرکنسول آمریکا در استانبول و پشت درهای بسته انجام شد.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده از رسانه‌های روسی، طرفین پس از پایان جلسه از هرگونه اظهارنظر رسمی خودداری کردند. ترکیب هیأت روسی حاضر در نشست فاش نشده است، اما به گفته سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در این دیدار دیپلمات‌های بلندپایه و کارشناسان دو کشور حضور داشتند.
محورهای مذاکرات و واکنش‌ها
سرگئی لاوروف، روز چهارشنبه در جریان کنفرانسی مطبوعاتی در دوحه، از برگزاری این مذاکرات خبر داده و تأکید کرده بود که هدف از این نشست، بررسی مشکلاتی است که در نتیجه اقدامات دولت پیشین آمریکا بر سر راه فعالیت‌های دیپلماتیک روسیه ایجاد شده است. او افزود: «روسیه در پاسخ به این اقدامات، شرایطی متقابل برای سفارت آمریکا در مسکو در نظر گرفت.» به گفته وی، نتیجه این مذاکرات مشخص خواهد کرد که دو کشور تا چه اندازه می‌توانند در مسیر حل‌وفصل این اختلافات گام بردارند.
مذاکرات استانبول پس از آن برگزار شد که مقامات روسیه و آمریکا نشست ۳۰ بهمن در ریاض را «مثبت» ارزیابی کردند. در همین راستا، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، ۲۴ بهمن‌ماه در گفت‌وگویی تلفنی بر سر دیداری حضوری به توافق رسیدند. همچنین، وزیران امور خارجه دو کشور در تماس تلفنی ۲۷ بهمن‌ماه بر لزوم همکاری برای حل‌وفصل مسائل دوجانبه، بحران اوکراین و اوضاع فلسطین تأکید کردند.
امیدواری‌ها و چالش‌های پیش‌رو
پوتین در سخنانی پس از پایان مذاکرات استانبول، نخستین تماس‌های دولت جدید آمریکا را «امیدوارکننده» خواند و تصریح کرد که در این ارتباطات، «اراده دوجانبه برای همکاری» دیده می‌شود. او تأکید کرد که طرفین نسبت به احیای روابط و حل مشکلات انباشته‌شده، رویکردی واقع‌بینانه دارند.
همزمان، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، با اشاره به اهمیت این گفت‌وگوها اعلام کرد: «مسکو امیدوار است که مذاکرات استانبول آغازگر سلسله نشست‌های مشورتی میان دو کشور باشد و راه را برای کاهش تنش‌ها و افزایش سطح همکاری هموار کند.»
با این حال، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، با احتیاط بیشتری نسبت به این روند صحبت کرده و اظهار داشت که نباید انتظار داشت که این مذاکرات راه‌حلی سریع برای اختلافات ایجاد کند. او گفت: «موضوعات مورد بحث طی سال‌های اخیر پیچیده‌تر شده و مدت‌ها مورد غفلت قرار گرفته‌اند. با این وجود، اگر دو کشور آماده شنیدن یکدیگر باشند، امکان پیشرفت وجود دارد.»
پسکوف همچنین به تفاوت‌های رویکرد دولت جدید آمریکا با دولت قبلی اشاره کرد و گفت: «دونالد ترامپ نه‌تنها دیدگاه‌های خود را مطرح می‌کند، بلکه به سخنان طرف مقابل نیز گوش می‌دهد. این مسئله، تفاوتی مهم میان دولت فعلی و دولت پیشین آمریکاست.»
آینده مذاکرات روسیه و آمریکا
با وجود امیدواری‌هایی که نسبت به این مذاکرات وجود دارد، همچنان چالش‌های زیادی در مسیر عادی‌سازی روابط مسکو و واشنگتن دیده می‌شود. تحریم‌های اقتصادی، بحران اوکراین و اختلافات راهبردی میان دو کشور ازجمله موانع کلیدی در این مسیر هستند.
در همین راستا، برخی منابع دیپلماتیک اعلام کرده‌اند که دور بعدی این مذاکرات نیز در استانبول برگزار خواهد شد، اما هنوز تاریخ دقیقی برای آن مشخص نشده است.