رسانه‌های پاکستانی گزارش داده‌اند که دولت این کشور در حال بررسی تغییر مسیر رود چترال در نقطه‌ای است که به خاک افغانستان وارد شده و به رود کنر می‌ریزد.
طبق این گزارش، پاکستان قصد دارد جریان آب این رودخانه را به سمت رود سوات منحرف کند. این اقدام می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر منابع آبی و اقتصاد افغانستان داشته باشد و نگرانی‌هایی را در میان کارشناسان و مقامات این کشور ایجاد کرده است.
برنامه پاکستان برای تغییر مسیر رود چترال
به گزارش روزنامه نیشن، مطالعات امکان‌سنجی این طرح توسط وزارت منابع آبی پاکستان تأمین مالی شده و شامل بررسی توسعه رودهای چترال، سوات و کابل است. یکی از اهداف اصلی این پروژه، مدیریت بهتر جریان آب و تولید برق با ظرفیت ۲۴۵۳ مگاوات اعلام شده است.
چرا رود چترال برای افغانستان حیاتی است؟
رود چترال، که در افغانستان با نام رود کنر شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین منابع آبی این کشور است. این رودخانه از ایالت خیبرپختونخوا پاکستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از ولایت کنر، در جلال‌آباد به رود کابل می‌پیوندد. رود کابل که از منابع اصلی تأمین آب و انرژی برق‌آبی در افغانستان محسوب می‌شود، پس از عبور از افغانستان، دوباره وارد خاک پاکستان شده و در ایالت خیبرپختونخوا جریان می‌یابد.
نقض قوانین بین‌المللی و تبعات احتمالی
طبق کنوانسیون ۱۹۹۷ سازمان ملل، هیچ کشوری مجاز به تغییر مسیر رودخانه‌های بین‌المللی به نحوی که بر کشورهای همسایه تأثیر منفی بگذارد، نیست. نظیم سمون، کارشناس مدیریت منابع آبی، تأکید کرده است که این اقدام پاکستان، نقض آشکار قوانین بین‌المللی محسوب می‌شود و می‌تواند با واکنش جدی افغانستان و نهادهای بین‌المللی روبه‌رو شود.
پیامدهای تغییر مسیر رود چترال برای افغانستان
این اقدام پاکستان می‌تواند پیامدهای جدی برای افغانستان به همراه داشته باشد:
- کاهش منابع آبی: با تغییر مسیر رود چترال، ورود آب به رود کنر و در نهایت به رود کابل کاهش می‌یابد که می‌تواند باعث بحران آبی در شرق افغانستان شود.
- خشک شدن زمین‌های کشاورزی: بسیاری از زمین‌های کشاورزی در ولایت‌های کنر و ننگرهار به آب این رود وابسته‌اند و تغییر مسیر آن می‌تواند معیشت کشاورزان را به خطر بیندازد.
- کاهش تولید برق: نیروگاه‌های برق‌آبی افغانستان برای تولید انرژی به جریان پایدار آب رود کابل نیاز دارند و هرگونه تغییر در میزان این آب، تولید برق را مختل خواهد کرد.
- افزایش تنش‌های سیاسی: اقدام یک‌جانبه پاکستان می‌تواند روابط کابل و اسلام‌آباد را بیش از پیش متشنج کند.
واکنش احتمالی افغانستان
دولت افغانستان می‌تواند از طریق نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل، بانک جهانی و سازمان همکاری‌های اسلامی برای جلوگیری از این اقدام تلاش کند. اگر راه‌حل دیپلماتیک به نتیجه نرسد، این تنش می‌تواند به یک مناقشه منطقه‌ای جدی تبدیل شود.